آداب و رسوم شب یلدا
یکی از قدیمی‌ترین کشورهای جهان با نام ایران شناخته می‌شود. کشوری با قرن‌ها تاریخ که جشن‌ها، مراسم‌ها و آداب و رسوم مخصوص به خود را دارد. جشن شب یلدا یکی از این مراسمات است. ایرانیان قرن‌هاست طولانی‌ترین شب سال را جشن می‌گیرند و هر ساله در ۳۱ آذر منتظر طلوع دوباره خورشید می‌نشینند و طلول اولین روز زمستان را جشن می‌گیرند و به استقبال روزهای بلندتر یعنی حضور نور می‌روند. شب یلدا یک دقیقه از دیگر شب‌های سال بلندتر است و این جشن به دلیل همین یک دقیقه برگزار می‌شود. تمامی مراسمات و جشن‌های ایرانیان دارای آداب مربوط به خود است آداب و رسوم شب یلدا نیز منحصر به فرد است و تمامی ایرانیان به واسطه‌ی این آداب و رسوم این شب را جشن می‌گیرند.
ایرانیان سراسر جهان از زمان‌های بسیار دور شب یلدا را در هر کجای این کره خاکی که باشند جشن می‌گیرند. شب یلدا را اولین بار بابلی‌ها در نزدیکی ایران جشن گرفتند. در واقع باید گفت که جشن شب یلدا یکی از کهن‌ترین جشن‌های ایران است . این جشن باستانی به دوران باستان باز می‌گردد که بسیاری از ایرانیان به دین زرتشتی معتقد بودند. ایرانیان فرا رسیدن زمستان، پیروزی نور بر تاریکی و نو شدن خورشید را جشن می‌گیرند. در واقع شب یلدا طولانی‌ترین شب سال است و تاریخچه جشن یلدا این است که ایرانیان در شب یلدا تولد میترا الهه نور ار جشن می‌گیرند و پیشینه شب یلدا به دوران باستان باز می‌گردد اما زمان دقیق آن مشخص نیست. برخی از باستان شناسان قدمت این جشن را برای هفت هزار سال پیش می‌دانند. برای خرید آنلاین میوه های شب یلدا حتما سری به فروشگاه اینترنتی سبزی‌من بزنید.
ریشه شب یلدا از کجاست؟
در قرن اول و سوم مسیحیان سریانی به ایران گریختند و توانستند از آزار و اذیت های مذهبی آن دوران به ایران پناه بیاورند. آن‌ها زبان و آداب و رسوم خود را همراه با خود آوردند. از جمله این آداب و رسوم و جشن‌ها، جشن میلاد پیامبرشان حضرت عیسی مسیح در روز بیست و یکم آذر ماه بود که با نام یلدا به معنای زایش آن را توصیف می‌کردند. وجه اشتراک ایرانیان جشن انقلاب زمستانی با جشن میلاد پیامبر آن‌ها بود. به همین جهت ایرانیان از نام یلدا برای نامیدن جشن خود و استقبال از مسیحیان و مراسمات و آداب و رسوم آن‌ها استفاده کردند.
همچنین لازم به ذکر است که کلمه یلدا در زبان عربی به معنای شب تاریک است و از آنجایی که زبان‌های فارسی و عربی واژه ها و روایات مشترک زیادی مابین خود دارند، این نام نیز ممکن است به معنای کل مفهوم این جشن سنتی ایرانی باشد.
شب یلدا یا شب چله؟
نام‌های شب یلدا و شب چله امروزه به جای یکدیگر برای اشاره با این شب استفاده می‌شوند. اما چله به چه معناست و چه معانی دارد؟ ایرانیان فصل‌ها را به دوره‌های چهل روزه تقسیم می‌کنند که همه آن‌ها با نام چله‌های مختلف به معنی چهل روز نامیده می‌شوند. چله اول در تابستان و بقیه در زمستان است و به نام چله بزرگ و کوچک است. چله بزرگ از روز اول دی (اولین ماه زمستان در تقویم ایرانی) شروع می‌شود و تا چهل روز ادامه دارد و پس از آن چله کوچک که از دهم تا سی ام بهمن (دومین ماه بهمن ماه) شروع می‌شود. زمستان در تقویم ایرانی شامل بیست شب و روز است که به آن افزوده می‌شود و بدین ترتیب دومین دوره چهل روزه یعنی چله کوچک نامیده می‌شود.
شب چله و شب یلدا هر دو یکی هستند. جشن انقلاب زمستانی توسط ایرانیان باستان و ایرانیان امروزی در سراسر دنیا به همراه دیگر کشورها مانند آذربایجان، افغانستان، کردستان عراق، تاجیکستان و ترکیه که در این جشن با ایرانیان اشتراک دارند برگزار می‌شود.
چرا شب یلدا را جشن می‌گیرند؟
ایرانیان علاقه دارند فرهنگ، تمدن و تاریخ خود را به اشتراک بگذارند. جشن شب یلدا یکی از جشن‌های فرهنگی ایرانیان باستان است که پیرو آیین زرتشتی برگزار می‌شود. در باور زرتشتیان تاریکی با شر همراه است. شب آخرین روز پاییز طولانی ترین شب سال محسوب می‌شود، حتی اگر در یک دقیقه باشد. برای جلوگیری از غلبه بر شر، ایرانیان باستان در گروه‌هایی از دوستان و خانواده دور هم جمع می‌شوند تا طولانی‌ترین شب سال را با هم جشن بگیرند و برگزار کنند. آن‌ها تا سحر بیدار می‌مانند و در جمع خانواده شب را به صبح می رساندند. هنگامی که خورشید اولین روز زمستان طلوع می‌کرد، آن‌ها به هدف نهایی این جشن که تولد خورشید، نور و گرما است می‌رسیدند و جشن می‌گرفتند و اینجاست که نام یلدا که به معنای تولد است معنا می‌گیرد.
جشن شب یلدا یا شب چله هیچ‌گاه فراموش نشد، حتی زمانی که دیگر ایرانیان زرتشتی نبودند. در فرهنگ و سنت ایرانیان، زندگی ارزشمند است. بنابراین مردم ایران در هر فرصتی که به آن‌ها داده می‌شود زندگی را جشن می‌گیرند. در فرهنگ ایرانی، تاریکی دلالت بر شر و تاریکی دارد و از سوی دیگر خورشید و نور نشان دهنده زندگی و شادمانی است. به همین دلیل است که ایرانیان پیروزی نور بر تاریکی را جشن می‌گیرند.
جشن شب یلدا چگونه برگزار می‌شود؟
در شب یلدا رسم بر این است که تمامی اعضای خانواده در خانه‌ی بزرگ خانواده جمع شوند و یلدا را جشن بگیرند. در این شب نوعی بخاری در مرکز خانه قرار می‌گیرد و میز بزرگی با پایه‌های کوتاه در بالای آن قرار می‌دهند و به وسیله‌ی پتو و یا لحاف بزرگی تمامی قسمت‌های میز پوشاننده می‌شود، به این ترکیب سه گانه کرسی گفته می‌شود. در گذشته در نبود تجهیزات مدرن امروز کرسی راه حلی برای شب‌های سرد زمستان بود. این روزها تمامی خانه‌ها کرسی ندارند، اما برای برپایی آن در شب یلدا و برای دور هم جمع شدن و لذت بردن از گرما در فصل سرد سال آن را برپا می‌کنند.
در بالای کرسی، میوه‌ها، شیرینی‌ها و آجیل مخصوص شب یلدا قرار می‌گیرد. انار، هندوانه، خرمالو، ازگیل، لبو و کدو حلوایی از میوه‌ها و سبزیجات جذاب این جشن زمستانی هستند. آجیل چهار مغز شب یلدا عضو جدانشدنی از خوراکی‌های منحصر به فرد این جشن شب یلدا است که در کنار چای و انواع شیرینی های ایرانی سرو می‌شود.
رنگ جشن شب یلدا
رنگ غالب در شب یلدا قرمز است. با یک نگاه گذرا به این شب می‌توانیم رنگ قرمز را در انار و هندوانه به راحتی پیدا کنیم. در این شب اکثر مهمانان سعی می‌کنند رنگ قرمز به تن داشته باشند تا پیروزی نور بر ظلمت را جشن بگیرند. برای بزرگتر کردن اهمیت نور در این شب معمولا شمع‌ها و تزئینات پر نور بسیاری را در خانه‌ها و باغ‌ها استفاده می‌کنند و حتی در برخی مناطق با مراسم آتش بازی آن را جشن می‌گیرند.
حافظ خوانی شب یلدا
شمس الدین محمد حافظ شیرازی یکی از مشهورترین شاعران ایرانی قرن چهاردهم است. او یکی از مورد توجه‌ترین شاعران ایرانی است که علاقه بسیاری به آن دارند. تقریباً همه ایرانیان نسخه‌ای از کتاب شعر حافظ با نام دیوان خانه را در خانه‌های خود دارند. ایرانیان معتقدند که اگر از صمیمم قلب از حافظ سوالی بپرسند و آرزویی داشته باشند او از طریق دیوان خود پاسخ می‌دهد. در شب چله بعد از خوردن غذا همه اعضای خانواده در کنار بزرگتر خانواده جمع می‌شوند تا او برایشان فال حافظ بگیرد و حافظ خوانی کند.
زیبایی زندگی در شب یلدا
در ایران باستان زمانی الهه‌ای با نام میترا زندگی می‌کرد. او الهه نور بود و گرما را به زندگی می‌آورد. اعتقاد بر این است که جشن شب یلدا تقدیم به اوست که می‌تواند نور را به زندگی بازگرداند. هر روز یک دقیقه بیشتر در درخشندگی زندگی کردن امتیازیست که ایرانیان باستان برای آن ارزش قائلند و در طول قرن‌ها آن را جشن می‌گیرند.
